انکودر چیست؟
انکودر یک سنسور حرکتی است. با استفاده از انکودر می توان یک حرکت مکانیکی را به سیگنال های الکتریکی تبدیل کرد و از خروجی سیگنال انکودر در PLC ها و کنترلرها جهت پردازش استفاده کرد.
یکی از موارد استفاده از انکودر در سیستم های حرکتی یا موشن (Motion) می باشد. ماشین آلاتی که در آن انکودرها مصرف زیادی دارند عبارتند از: ماشین آلات CNC، ماشین الات چاپ و بسته بندی، آسانسورها، ماشین آلات ظروف یکبار مصرف.
دسته بندی انکودرها بر اساس منطق کارکرد:
انکودرهای افزایشی یا اینکریمنتال (Incremental)
انکودرهای افزایشی دارای فاز خروجی مربعی B ، A و Z می باشد. انکودرهای افزایشی یا اینکریمنتال دارای صفحه شیشه ای یا شفاف می باشد که به تعداد رزولوشن انکودر، این صفحه شیشه ای دارای شیارهای کوچک و یک شکل می باشد. برای مثال انکودر 2500 پالس دارای 2500 شیار روی صفحه شیشه ای انکودر می باشد که به ازای یک دور چرخش 2500 پالس مربعی خروجی دارد.
فاز A و B در انکودر اینکریمنتال یا افزایشی با یکدیگر 90 درجه اختلاف فاز دارند و از تقدم فاز A و B در انکودرهای اینکریمنتال جهت چرخش مشخص می شود. به ازای هر دور چرخش در انکودرهای اینکریمنتال خروجی فاز Z یکبار فعال می شود.
مزایای انکودرهای افزایشی: قیمت مناسب آن نسبت به انکودر مطلق یا ابسولوت
معایب انکودرهای افزایشی: عدم ذخیره کردن موقعیت یا مسافت طی شده پس از قطع برق
انکودرهای مطلق یا ابسولوت (Absolute)
انکودرهای مطلق به انکودرهایی اطلاق می شود که برای هر موقعیت شفت، انکودر آدرس منحصر به فردی داشته باشد.
به طوری که تنها با گرفتن اطلاعات انکودر موقعیت دقیق شفت برای کنترلر قابل شناسایی باشد.
انکودرهای مطلق در دو نوع تک دور (Single Turn) و چند دور (Multi Turn) ساخته می شوند.
دسته بندی انکودرها بر اساس مدار داخلی :
انکودرهای نوری
انکودرهای نوری از یک صفحه شیشه ای و یک پرتو نوری ساخته شده است که بوسیله شمارش شکاف های صفحه شیشه ای سرعت و یا موقعیت انکودر به وسیله سیگنال الکتریکی مشخص می گردد.
انکودرهای مغناطیسی
این انکودرها بر خلاف انکودرهای نوری برای مشخص شدن حرکت انکودر از قانون اثر هال استفاده می کنند.